Halit Ziya Uşaklıgil henüz, Mai ve Siyah ve Aşk-ı Memnu gibi, hem kendisinin hem de modern Türk romanının ilk başyapıtlarını vermemiş olduğu yıllarda bile, "roman" üzerine düşünüyor, üretiyordu. Hikaye, işte bu genç Halit Ziya´nın "...ecnebi bir kelime altında zikretmekten ise Osmanlı lisanına hürmeten ´hikaye´ namını verdiği kısm-ı edebi" -yani "roman" -üzerine bir inceleme.